Nawet jeśli sama nie masz już do czynienia z przyswajaniem sporych partii materiału do nauki, poniższą wiedzę możesz wykorzystać podczas odrabiania lekcji ze swoim dzieckiem. Dzisiaj kilka słów o tym, co usprawnia nasz proces uczenia się.
1. Zainteresowanie, uwaga, koncentracja
Zauważyliście, jak błyskawicznie uczycie się rzeczy, które was interesują? A to, że jeśli temat was nudzi, to możecie siedzieć nad nim godzinami – i wydaje się, że nic wam nie zostaje w głowie?
Umiejętność koncentrowania się na wykonywanej czynności jest nieodzownym elementem nauki. Można wręcz powiedzieć, że bez niej nie ma praktycznie w ogóle możliwości pełnego przyswojenia jakichkolwiek informacji. Warto więc poświęcić nieco czasu na to, aby nauczyć się osiągać odpowiedni stopień koncentracji – wówczas nauka będzie znacznie łatwiejsza.
Można wykorzystać tu właśnie regułę zainteresowania: jeżeli uda wam się znaleźć interesujące aspekty tego, czego właśnie się uczycie, poprawicie swoją efektywność nawet kilkukrotnie.
2. Chęć zdobycia wiedzy
Mało komu sprawia przyjemność uczenie się dla samego uczenia – to cecha charakteryzująca głównie naukowców, i to też nie wszystkich. Większość ludzi przyswaja sobie nową wiedzę z jakiegoś prywatnego, bardzo konkretnego powodu.
Jaki jest cel twojej nauki? Odpowiedz sobie na to pytanie, a potem zapisz je na kartce i przyczep nad miejscem, w którym będziesz pracować. Jeżeli mamy jasno sprecyzowany cel, atrakcyjny dla nas i godny pożądania, jest to rewelacyjna motywacja do zapamiętywania nawet nieszczególnie interesujących materiałów.
3. Grupowanie informacji
W jaki sposób się uczysz? Czy przypadkiem nie otwierasz książek bądź notatek, a potem nie próbujesz wykuwać wszystkiego chronologicznie, tak, jak zostało to zapisane?
Znacznie skuteczniejsze jest grupowanie poszczególnych informacji i uczenie się ich w powiązaniu z innymi, już sobie znanymi. Dzięki temu zyskuje się kontekst, na podstawie którego część nowej wiedzy wynika po prostu z tego, co wiedzieliśmy już wcześniej.
4. Wykorzystywanie różnych zmysłów
Każdy z nas dysponuje wieloma różnymi sposobami zapamiętywania informacji. Rozróżniamy na przykład:
pamięć wzrokową
pamięć słuchową
pamięć ruchową
pamięć dotykową
pamięć smakową
pamięć węchową
Większość ludzi preferuje jeden lub dwa sposoby zapamiętywania informacji – najczęściej używane są rzecz jasna wzrok i słuch. Jeśli jednak można zaangażować w proces nauki także inne zmysły, osiąga się znacznie lepsze i bardziej trwałe efekty.
5. Estetyka i atrakcyjność
Zauważyliście, jak przyjemnie jest nam korzystać z nowiutkich, pachnących jeszcze linią produkcyjną rzeczy? Nawet jeśli to zwykły odkurzacz czy komórka, przeważnie przez kilka pierwszych dni używanie ich sprawia nam frajdę. Podobnie jest z materiałami i miejscem do nauki.
Zaopatrz się w estetyczny notatnik, ładny długopis, nowe książki czy zeszyty. Znajdź takie źródło informacji, które będzie je przedstawiało w odpowiadający ci sposób. Wytrzyj biurko z kurzu, sprzątnij niepotrzebne rzeczy. Jeśli ci to pomaga, możesz włączyć jakąś bardzo cichą, spokojną muzykę w tle. Zadbaj o przyjemny zapach i dobre, nie rażące oświetlenie. W dobrym nastroju będziesz uczyć się znacznie szybciej i skuteczniej.
6. Przyjemny pierwszy kontakt z materiałem
Najlepiej zapamiętujemy oczywiście to wszystko, co robimy pierwszy raz w życiu. Jeśli sprawiło nam to radość i przyjemność, to chętnie to później powtarzamy. Jeśli jednak było wprost przeciwnie, niemal na pewno będziemy chcieli unikać powtórnego kontaktu z daną czynnością czy sytuacją.
Postaraj się powstrzymać przed przerzucaniem w pośpiechu, gdzieś na przystanku czy tuż przed wyjściem, grubych podręczników z materiałem do nauki. Nastawisz się z góry na “o rany ale tego jest!” – i nauka nie będzie sprawiać ci przyjemności.
Jeżeli materiału jest dużo, znajdź możliwie kompaktowe, krótkie opracowanie najważniejszych pojęć. Przejrzyj je na spokojnie, w stworzonej wcześniej miłej atmosferze, bez pośpiechu. Oswoisz się z tematem. Rozszerzając później informacje postaraj się, żeby nie mieć przed oczami wszystkiego na raz. Wyjmij tylko te opracowania i notatki, które dotyczą wybranego fragmentu tematu.
7. Odpowiednia częstotliwość powtarzania
Każdy nowo poznany materiał trzeba powtórzyć minimum pięć razy, żeby trwale zapadł nam w pamięć.
Pierwsza powtórka: powinna nastąpić praktycznie zaraz po przyswojeniu sobie materiału. Kiedy kończymy naukę, należy jeszcze raz przeczytać informacje, aby móc je sobie uporządkować i powiązać ze sobą kolejne elementy.
Druga powtórka: najlepiej, gdybyśmy po godzinie zajmowania się innymi rzeczami jeszcze raz zajrzeli do notatek i ponownie uporządkowali sobie wszystkie informacje. Zwracać należy uwagę zwłaszcza na wiadomości kluczowe oraz wszelkie trudne nazwy i pojęcia – te “uciekają” nam najszybciej.
Trzecia powtórka: musi nastąpić już na drugi dzień, zanim zapomnimy to, czego wczoraj się nauczyliśmy. To w pewnym stopniu utrwali nam już zdobyte informacje.
Czwarta powtórka: poprzednia “wystarczy” na około tydzień. Jeżeli po tym czasie ponownie nie przejrzymy materiału, znów zaczniemy go zapominać. Jeśli natomiast ponownie utrwalimy sobie pojęcia i dane, tym razem wystarczy nam to na znacznie dłużej – około miesiąca.
Piąta powtórka: ponowne przerobienie materiału po miesiącu pozwoli nam już przenieść wiedzę do pamięci trwałej, dzięki czemu skorzystamy z niej już później w dowolnym momencie.
Joanna Biszewska